EEN SPRONGETJE VAN BLIJDSCHAP.
Een foto uit het album van mijn ouders. Ik ben er op te zien met mijn oudere broers en zus, en vooral ben ik er op te zien met mijn eeneiige tweelingzus, Janneke.
Janneke staat links van me, dat weet ik omdat ze ietsjes steviger gebouwd was dan ik. Tot aan haar dood in 1956, dat jaar zouden we voor het eerst naar de kleuterschool gaan, waren we onafscheidelijk. Wij wisten nog van geen ik. Al voor de geboorte voelden wij ons wij. Ik kwam tien minuten na Janneke op de wereld.
‘Altijd waren jullie bij elkaar, de een deed nooit iets zonder de ander,’ vertelden mijn ouders me ieder jaar op onze geboortedag.
Veel herinneringen heb ik niet aan mijn tweelingzusje en de herinneringen die ik heb zijn herinneringen waarin het lijkt alsof we een zijn. We liepen door een veld van boterbloemen, sprongen over waterplassen en over uitgedroogde koeienvlaaien. We hingen over een baal stro en hielden onze handen voor de lippen van een pasgeboren kalf. We giechelden, omdat het gezuig aan onze vinger een rare kriebel gaf in onze buiken. Ook herinner ik me dat we ’s morgens wang tegen wang gedrukt wakker werden en elkaar hielden omstrengeld.
Dat onze tweelingband uniek was en is verankerd in mijn aller-vroegste ervaringen, constateerde ik afgelopen winter nogmaals. Ik was deze website aan het bouwen en wilde het deel van de foto waarop we elkaar stevig vasthouden op de homepagina plaatsen. Maar gaandeweg realiseerde ik me dat de afbeelding niet de lading dekt van mijn missie waarom ik tweelingverlies meer bekendheid wil geven: zoals ik beschreef in mijn eerste blog: Niet gek. Alleen anders. Janneke leeft al ruim zestig jaar niet meer.
Met de foto uit het familiealbum ging ik naar een fotozaak. Ik vroeg de fotograaf de foto zo te bewerken dat mijn tweelingzus als een silhouet naast me zou staan.
Twee weken later zat ik in zijn studio. Voor een computerscherm, een stuk groter dan het scherm bij mij thuis, bekeek ik deze door hem bewerkte foto. Er ging een schok door me heen. Ze verbeeldde precies wat ik als het gemis van mijn tweelinghelft met me had meegedragen; een schaduwbeeld. Ik zoog het beeld als het ware in me op. Dat merkte ik toen de fotograaf vroeg wanneer en waaraan mijn tweelingzusje was overleden.
Met opnieuw het gevoel alsof het pas gisteren was gebeurd antwoordde ik dat Janneke acute leukemie kreeg en in allerijl naar het ziekenhuis werd gebracht een jaar nadat deze foto was gemaakt. Dat we elkaar sinds die dag niet meer hebben gezien.
Toen vertelde de fotograaf met bewogen stem over een opdracht jaren geleden, van ouders van een pasgeboren tweeling waarvan er een was gestorven. De ouders wilden een reeks foto’s maken met de tweeling samen. Zodra de baby’s naast elkaar op een aankleedkussen lagen draaide de gezonde baby zich een kwartslag om en reikte met beiden naar haar/zijn overleden tweelinghelft. “Alsof de baby zich wilde verstrengelen.”
‘Ik geloof het meteen,’ zei ik. ‘Het wij-gevoel is allang voor de geboorte in de moederschoot aanwezig.”
Weer thuis voor mijn computerscherm dacht ik aan deze foto van een gezonde tweeling, genomen op het moment dat de baby’s direct na hun geboorten opnieuw met elkaar werden verenigd. Ook deze fotograaf zag iets ongelooflijks door de lens van zijn camera.
‘Onmiddellijk raakten ze verstrengeld in elkaar, als in een welbekende houding, als op een ongekende plek,’ zegt David Teplica in de documentaire Lone Twin van Anna van der Wee.
In dit fragment uit de documentaire Lone Twin van Anne van der Wee vertelt David Teplica, chirurg en onderzoeker, dat hij bijna tweehonderd tweelingstellen fotografeerde voor hij ze wetenschappelijk bestudeerde. Over de onmiddellijke verstrengeling bij de pasgeboren tweeling zegt hij onder meer:
‘Het is een soort relatie die onder geen enkele vorm bestaat in de wereld. Het is helemaal uniek. Negen maanden lang in dezelfde baarmoeder, elkaar vasthoudend en knuffelend. Er is een heuse interactie tussen die tweelingen. Voor de rest van de wereld lijkt het op twee volwassenen die elkaar omarmen en vasthouden. Wij laten dat buiten beschouwing en zeggen dat het niets betekent, want die lui waren nog niet geboren. Maar in werkelijkheid is hun relatie gevormd in de baarmoeder. Tijdens de geboorte, want door het geboortekanaal kan er slechts een per keer, worden ze op een pijnlijke manier uit elkaar getrokken. Die baby’s huilden en schreeuwden vooraleer ze opnieuw samen waren. En plots gaat alles weer goed.’
Wat de fotografen door hun camera’s zagen gebeuren, herinnert mij aan de keren dat ik als kind bij het wakker worden in de leegte naast me greep. En ook herinnert het mij aan latere momenten in mijn leven. Wanneer ik door een winkelstraat liep en onverwacht mijn spiegelbeeld zag in een etalageruit. Steeds maakte ik dan een sprongetje van blijdschap.
20 reacties. Plaats een nieuwe
Hallo Ria, “Wij wisten nog van geen ik. Al voor de geboorte voelden wij ons wij.“ prachtig verwoord en komt ook heel hard binnen, ik “wandel” al ruim een uur rond op je website en het is een heel fijn gevoel die herkenning. Dank je wel daarvoor, ontzettend knap!
Dankjewel Erwin voor je dikke compliment. Fijn dat mijn website wat voor je kan betekenen💔.
Wat ontroerend Ria. Het doet me denken aan de tweeling van een paar deuren verder. Ze werden te vroeg geboren, het ene meisje moest de couveuse in. De buurvrouw ging dagelijks met haar andere baby naar het ziekenhuis om deze in de buurt van het couveusekindje (in een bedje?) te leggen. Het couveusemeisje werd daar rustig van en het bevorderde haar herstel. Mooi!
Bedankt Pamela voor het mooie bericht. In wat je schrijft is erg herkenbaar ook in dit verhaal. En wat fijn dat de ouders, je buren, al op zo vroege leeftijd rekening hielden met het tweelingzijn. Dat dit de baby goed deed. Daar word ik helemaal blij van🥰
Ontroerend mooi ❤️
Fijn dat je het mooi vond Ellie. Dat doet me goed.
Prachtig, pijnlijk en bijzonder invoelbaar geschreven.
Wat een dik compliment Rian. Dank je wel!
Ik snap en voel helemaal wat jij bedoelt en voelt Ria. Ik denk dat jullie band sterker is als die je hebt met je vader en moeder. Met hen hem je een bloedsband met Janneke iets met energie.Ik kan het moeilijk onder woorden brengen, maar jij samen met Janneke is een, is wij. Als je dan geboren wordt begint t al met een verscheuring van jullie beiden. Dat voelt als alleen zijn. Maar jullie energie is dezelfde. Ik geloof niet dat jullie gescheiden zijn. Fysiek wel, maar energie gaat niet verloren door de dood. Succes nog met deze weg.
Dank je wel John, en ook voor het meevoelen,,, tweelingzijn blijft speciaal.
En gelukkig ben je inmiddels zoveel meer dan ‘de helft’. Het is een proces van heelwording, maar het is voor mij een open vraag of dit voor een achtergebleven tweelingkind ooit helemaal mogelijk zal zijn.
Ria, ik ben blij dat je hierover schrijft, het is nog zo onderbelicht…
Dank je wel Wilma. Het zal altijd wel zo blijven voelen, want ik denk dat het ook te maken heeft met de tweelingidentiteit.
Prachtig verwoord. Ik word er stil van.
Dank je wel voor het dikke compliment Marie Louise
Mooi!
Dank je wel Wilma!
Ja inderdaad
Ik ben geen ik
Ik praat altijd over wij
Ons
En 30 jaar later toen ik mijn tweeling mee naar huis kreeg uit het ziekenhuis, waar ze apart van elkaar gelegen hadden en ze alleen met een luier aan bij elkaar legde,
Verstrengelde zij zich weer zoals ze maanden in mijn buik gezeten hadden
Ja, dat is zo herkenbaar Tonneke. De band die al in de moederschoot is ontstaan,,,
Mooi en ontroerend verhaal weer Ria.
Wat een gemis!
Ja, dat gevoel zal wel zo blijven